Nefes alma ve nefes vermede zorluk ile ortaya çıkan dispne birçok faktörden kaynaklanabilir. Sebep olduğu rahatsızlık kişiden kişiye değişebilir ve yoğunluğu değişkendir.
Farklı nefes darlığı türleri vardır. Akut dispne, en sık akut kalp yetmezliği, pulmoner emboli, astım, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) gibi durumlarda oraya çıkar.
Kardiyak dispne, kalp yetmezliğinin sonucudur. Kalp artık kan akışını pompalama görevini yerine getiremez. Vücudun her yerinde ödem oluşur ve akciğerler su toplar. Hasta daha sonra göğüste boğulma ve baskı hisseder. Pulmoner emboli nefes darlığı, aniden ortaya çıkan ancak yoğunluğu değişken olan bir dispnedir. Genellikle göğüste ağrı ile ilişkilidir.
İnspiratuar dispne, havayı teneffüs etme güçlüğü ile kendini gösterir, genellikle trakea veya gırtlaktaki bir engelden veya larenjit durumunda olduğu gibi gırtlak çapındaki azalmadan kaynaklanır. Ekspiratuar dispne ise bir astım krizinde veya KOAH krizinde ortaya çıkar ve hırıltı solunum görülür.
Kussmaul solunumu genel olarak diyabetin bir komplikasyonunda, kanda asidik maddelerin birikmesine karşılık gelen metabolik ketoasidozda ortaya çıkar.
Kronik nefes darlığına dikkat edin
Kronik dispne zamanla devam eden ilerleyici bir nefes darlığı başlangıcıdır. Akut dispnede olduğu gibi ana nedenler kardiyak ve pulmoner kökenlidir.
Eforda dispne, yalnızca fiziksel efor sırasında ortaya çıkan bir nefes alma zorluğudur. Genellikle astım veya kalp yetmezliği gibi akciğer hastalığının bir göstergesidir. Kalp daha sonra egzersiz sırasında vücudun artan taleplerine uyum sağlayamaz. Hastalık ne kadar ilerlerse nefes alma güçlüğü o kadar artar, ta ki hasta istirahatte bile nefes darlığı hissedene kadar. Bu dispne türü uzun vadede kronik nefes darlığına yol açar.
Nefes darlığı ile ilişkili hastalıklar
Nefes darlığı ile ilişkili sağlık sorunları genellikle hastalar tarafından boğulma hissi, hızlı veya derin nefes alamama olarak tanımlanır. Ayrıca, nefes vermeyi bitirmeden önce nefes almak zorunda hissedilebilir. Nefes darlığının nedenine bağlı olarak öksürük, hırıltı ve göğüs ağrısı da ortaya çıkabilir.
Nefes darlığı genellikle kalp veya akciğer hastalıklarıyla ilişkilidir.Ancak, farklı birkaç sağlık sorunu da nefes darlığına neden olabilir:
Solunum bozuklukları
Astım, KOAH, yabancı cisim tarafından tıkanma, pulmoner amfizem, solunum yolu enfeksiyonu (larenjit, bronşit, pnömopati vb.), bronş kanseri, pulmoner emboli ve sigara içmek nefes darlığına neden olur.
Kalp sorunları
Kalp yetmezliğinin tüm nedenleri, kalp kapakçık anormallikleri ve anjina pektoris nefes darlığına neden olur.
Nörolojik bozukluklar
Solunum kaslarını bozabilecek tüm nöromüsküler hastalıklar nefes darlığını tetikler.
Demir eskikliği
Nefes darlığı, demir eksikliği anemisinden kaynaklanabilir.
Obezite
Fazla kilolar nedeniyle akciğerler vücut isteklerini karşılayamayabilir. Bu durum nefes darlığına yol açar.
Nefes darlığı durumunda çözümler nelerdir?
Nefes almakta güçlük çekiyorsanız, nefes darlığının nedenini belirlemek ve tedavi etmek için mutlaka bir uzmana başvurun. Nefes almayı iyileştirmek ve aşırı hareketsiz bir yaşam tarzıyla mücadele etmek için düzenli fiziksel aktivite yapmak önemlidir.
Çoğu zaman kronik nefes darlığı, solunum veya kalp hastalıklarından kaynaklanır. Solunum yolu enfeksiyonu durumunda uygun tedavi (antibiyotikler) reçete edilecektir.
Nefes darlığı astım kriziyle ilgiliyse çeşitli ilaçlar durumu hafifletebilir. Hastanede daha güçlü ilaçlar da verilebilir. Kalp hastalıkları durumunda, hastanede uygun tedavi semptomları mümkün olduğunca sınırlandıracaktır.
Genel olarak nefes darlığı çekiyorsanız, şunları yapabilirsiniz:
- En kısa sürede sigarayı bırakın.
- Kirli havaya maruz kalmaktan kaçının.
- Yüksek rakımlarda kalmaktan kaçının.
- Fazla kilolarınızı verin.
